การทำสมาธิ เป็นการฝึกปฏิบัติที่ใช้ความตั้งมั่น แน่วแน่อยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่งในช่วงระยะเวลาหนึ่ง ซึ่งจะช่วยให้ผู้ปฏิบัติเกิดความสงบ เกิดความรู้สึกตัวหรือมีสติในการใช้ชีวิตมากขึ้น ซึ่งปัจจุบันการทำสมาธินั้นแพร่หลายไปทั่วโลก โดยนำมาประยุกต์ใช้กับชีวิตประจำวัน เช่น ลดความเครียด หรือช่วยผ่อนคลายทั้งกายและใจ รวมถึงช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการเรียนและการการทำงานอีกด้วย

วิธีที่จะทำให้สมาธิเกิด

การทำสมาธิ หรือวิธีการผ่อนคลายที่มีการทำสมาธิเป็นส่วนประกอบมีหลายวิธี โดยทุกวิธีจะมีจุดประสงค์เพื่อให้เกิดความสงบและความสันติสุขภายในจิตใจวิธีที่ทำเพื่อให้เกิดสมาธิมีหลายวิธี 

วิธีทำสมาธิด้วยมโนภาพ
หรือการสร้างมโนภาพ เป็นวิธีที่จะให้ผู้ปฏิบัตินึกภาพหรือสถานการณ์ที่ทำให้เกิดความผ่อนคลาย โดยอาจใช้สิ่งกระตุ้นประสาทสัมผัสต่างๆ เช่น กลิ่น ภาพ สัมผัสและเสียงประกอบ

มันตราสมาธิบำบัดหรือการสวดมนต์
เป็นวิธีที่จะให้ผู้ปฏิบัติท่องบทสวดวลี หรือคำ ซ้ำๆ เสมือนเป็นการป้องกันไม่ให้เกิดความคิดที่ฟุ้งซ่านหรือกวนใจ และทำให้เกิดสมาธิ

การฝึกสติหรือการเจริญสติ
เป็นวิธีฝึกทำสมาธิเพื่อให้เกิดสติ หรือมีความรู้สึกตัวและอยู่กับปัจจุบันขณะ ซึ่งผู้ปฏิบัติจะได้ฝึกให้ตนเองเกิดสติหรือรู้สึกตัวทั่วพร้อม ด้วยการสังเกตและจดจ่ออยู่กับอาการทางร่างกายต่างๆ ที่เกิดขึ้นระหว่างการทำสมาธิ 

วิธีการทำสมาธิแต่ละประเภทอาจต้องใช้คุณสมบัติที่แตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับผู้ฝึกสอน โดยองค์ประกอบสำคัญในการทำสมาธิ ได้แก่  มุ่งเน้นความสนใจหรือการจดจ่ออยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง หายใจด้วยความรู้สึกผ่อนคลาย เลือกสถานที่ที่มีความเงียบสงบ  อยู่ในท่าทางที่สบายและเหมาะสมทำใจให้เปิดกว้างและปล่อยวาง

วิธีการทำสมาธิสำหรับผู้เริ่มต้น

ควรหาสถานที่ที่เงียบสงบ และไม่มีสิ่งรบกวน

ทำสมาธิให้เลือกปฏิบัติได้มากมาย การสวด นั่งสมาธิ หรือฝึกการหายใจ 

ควรปฏิบัติประจำครั้งละ 20-30 นาที 

เมื่อปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอและเกิดผลก็จะช่วยให้จิตใจมีความสงบ

ประโยชน์ของการทำสมาธิ

การทำสมาธินอกจากจะเป็นการฝึกฝนจิตใจให้เกิดความสงบสุขแแล้ว ยังมีประโยชน์ในการช่วยบรรเทาโรคหรือภาวะทางร่างกายบางชนิดได้ โดยเฉพาะโรคที่ทรุดลงด้วยความเครียด ประโยชน์ของการนั่งสมาธิที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ การทำสมาธิอาจมีส่วนช่วยบรรเทาโรคหรือภาวะต่างๆ เช่นความวิตกกังวลภาวะซึมเศร้า พฤติกรรมการเสพติด เช่น ติดยา นิโคติน หรือแอลกอฮอล์บรรเทาความเจ็บปวด  อาการร้อนวูบวาบตามร่างกาย โรคหืดโรคมะเร็ง อาการปวดเรื้อรัง โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรคลำไส้แปรปรวน ปัญหาการนอนหลับ อาการปวดศีรษะจากความเครียดเป็นต้น